Tìm hiểu về các loại quyền của cổ đông
Tìm hiểu về các loại quyền của cổ đông – Trong bối cảnh thị trường chứng khoán ngày càng phát triển, việc hiểu biết về các loại quyền của cổ đông là vô cùng quan trọng đối với bất kỳ nhà đầu tư nào. Quyền cổ đông không chỉ đơn thuần là sở hữu một phần vốn của doanh nghiệp mà còn bao gồm quyền tham gia quản trị, quyền hưởng lợi nhuận và quyền giám sát hoạt động của công ty.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về các loại quyền mà cổ đông được hưởng, giúp bạn nắm vững kiến thức cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình và tham gia vào quá trình phát triển của doanh nghiệp một cách hiệu quả.
Tìm hiểu về các loại quyền của cổ đông là gì? Bài viết dưới đây sẽ giải thích cho bạn:
1. Quyền tham gia quản trị công ty
Quyền biểu quyết
Quyền biểu quyết là một trong những quyền cơ bản và quan trọng nhất của cổ đông. Nó cho phép cổ đông tham gia vào việc quyết định các vấn đề quan trọng của công ty, góp phần định hướng hoạt động và chiến lược phát triển. Mỗi cổ phiếu thường tương ứng với một phiếu bầu, tuy nhiên, điều này có thể thay đổi tùy thuộc vào loại cổ phiếu (cổ phiếu phổ thông hay cổ phiếu ưu đãi) và điều lệ của công ty.
Cổ đông có quyền biểu quyết trong Đại hội đồng cổ đông – cơ quan quyền lực cao nhất của công ty. Tại đây, cổ đông sẽ bỏ phiếu để quyết định các vấn đề quan trọng như: bầu cử thành viên Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, thông qua báo cáo tài chính hàng năm, phương án phân phối lợi nhuận, thay đổi điều lệ công ty, và các vấn đề quan trọng khác liên quan đến hoạt động của công ty.
Sự khác biệt giữa quyền biểu quyết của cổ đông phổ thông và cổ đông ưu đãi nằm ở chỗ: cổ đông phổ thông thường có quyền biểu quyết trong tất cả các vấn đề được đưa ra tại Đại hội đồng cổ đông, trong khi cổ đông ưu đãi có thể bị hạn chế quyền biểu quyết trong một số vấn đề nhất định, tùy thuộc vào điều lệ công ty.
Quyền đề cử và ứng cử
Quyền đề cử và ứng cử cho phép cổ đông chủ động tham gia vào việc lựa chọn những người đại diện cho mình trong Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát. Đây là quyền quan trọng giúp cổ đông ảnh hưởng trực tiếp đến việc điều hành và giám sát hoạt động của công ty.
Để có thể đề cử hoặc ứng cử vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát, cổ đông cần đáp ứng một số điều kiện nhất định, ví dụ như sở hữu một số lượng cổ phần tối thiểu theo quy định trong điều lệ công ty hoặc luật pháp hiện hành. Điều kiện cụ thể sẽ được quy định rõ ràng trong điều lệ của từng công ty.
Quyền đề cử và ứng cử có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính dân chủ và minh bạch trong quản trị công ty. Nó cho phép cổ đông lựa chọn những người có năng lực và kinh nghiệm để lãnh đạo và giám sát hoạt động của công ty, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Quyền triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường
Trong trường hợp cần thiết, cổ đông có quyền yêu cầu triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường để thảo luận và quyết định những vấn đề cấp bách, không thể chờ đến kỳ họp Đại hội đồng cổ đông thường niên. Quyền này cho phép cổ đông chủ động bảo vệ quyền lợi của mình khi nhận thấy có những vấn đề ảnh hưởng đến hoạt động và lợi ích của công ty.
Để triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường, cổ đông cần đáp ứng một số điều kiện nhất định, ví dụ như sở hữu một tỷ lệ cổ phần tối thiểu theo quy định trong điều lệ công ty hoặc pháp luật. Cổ đông cần gửi yêu cầu bằng văn bản đến Hội đồng quản trị, nêu rõ lý do và mục đích triệu tập. Hội đồng quản trị có trách nhiệm xem xét và tổ chức Đại hội đồng cổ đông bất thường theo quy định.
Quyền triệu tập Đại hội đồng cổ đông bất thường là công cụ quan trọng giúp cổ đông giám sát hoạt động của công ty, đảm bảo quyền lợi của mình được bảo vệ và góp phần vào sự phát triển minh bạch và bền vững của doanh nghiệp.
2. Quyền tài chính
Quyền nhận cổ tức
Cổ tức là phần lợi nhuận của công ty được chia cho cổ đông. Đây là một trong những quyền lợi quan trọng nhất của cổ đông khi đầu tư vào một công ty. Cổ tức có thể được chi trả bằng tiền mặt, cổ phiếu, hoặc tài sản khác, tùy thuộc vào quyết định của Đại hội đồng cổ đông.
Cổ đông có quyền nhận cổ tức theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình. Tuy nhiên, việc chi trả cổ tức phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty và quyết định của Đại hội đồng cổ đông. Công ty có thể quyết định không chia cổ tức nếu lợi nhuận không đủ hoặc cần tái đầu tư để phát triển hoạt động kinh doanh.
Việc chi trả cổ tức thường được xem là một dấu hiệu tích cực cho thấy công ty đang hoạt động hiệu quả và có khả năng sinh lời. Tuy nhiên, cổ đông cũng cần xem xét các yếu tố khác như tiềm năng tăng trưởng và chiến lược phát triển của công ty khi đánh giá khả năng sinh lời của khoản đầu tư.
Quyền tham gia phân chia tài sản khi công ty giải thể
Trong trường hợp công ty giải thể, cổ đông có quyền tham gia vào việc phân chia tài sản còn lại sau khi đã thanh toán hết các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính khác. Quyền này đảm bảo rằng cổ đông sẽ được hưởng một phần giá trị còn lại của công ty sau khi đã hoàn thành các nghĩa vụ pháp lý.
Trình tự phân chia tài sản khi công ty giải thể thường được quy định trong luật pháp và điều lệ công ty. Thứ tự ưu tiên thường là: thanh toán các khoản nợ cho người lao động, các khoản nợ thuế, các khoản nợ khác, và cuối cùng là phân chia cho cổ đông.
Cổ đông sẽ nhận được phần tài sản còn lại theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của mình. Tuy nhiên, số tiền mà cổ đông nhận được có thể ít hơn giá trị ban đầu của khoản đầu tư, đặc biệt là khi công ty giải thể do thua lỗ hoặc gặp khó khăn về tài chính.
Quyền chuyển nhượng cổ phần
Cổ đông có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình cho người khác, trừ trường hợp đặc biệt theo quy định của pháp luật hoặc điều lệ công ty. Quyền này cho phép cổ đông linh hoạt trong việc quản lý danh mục đầu tư của mình, thoái vốn khi cần thiết hoặc chuyển nhượng cho người khác khi thấy có lợi.
Việc chuyển nhượng cổ phần cần tuân thủ các quy định của pháp luật và điều lệ công ty. Đối với công ty đại chúng, việc chuyển nhượng cổ phần thường được thực hiện thông qua sàn giao dịch chứng khoán. Đối với công ty cổ phần chưa niêm yết, việc chuyển nhượng cổ phần có thể được thực hiện thông qua hợp đồng chuyển nhượng giữa các bên.
Quy định về chuyển nhượng cổ phần giữa công ty đại chúng và công ty cổ phần chưa niêm yết có sự khác biệt. Công ty đại chúng thường có quy định chặt chẽ hơn về việc công bố thông tin và thủ tục chuyển nhượng nhằm đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho tất cả các nhà đầu tư. Công ty cổ phần chưa niêm yết có thể có quy định linh hoạt hơn, phụ thuộc vào thỏa thuận giữa các bên.
3. Quyền được thông tin và giám sát
Quyền được cung cấp thông tin
Cổ đông có quyền được cung cấp đầy đủ và kịp thời thông tin về hoạt động kinh doanh của công ty. Thông tin minh bạch là yếu tố quan trọng giúp cổ đông đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả và giám sát hoạt động của công ty.
Cổ đông có quyền yêu cầu công ty cung cấp các loại thông tin như báo cáo tài chính định kỳ (hàng quý, hàng năm), kế hoạch kinh doanh, nghị quyết của Hội đồng quản trị và Đại hội đồng cổ đông, và các thông tin quan trọng khác liên quan đến hoạt động của công ty.
Việc minh bạch thông tin giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư, thu hút vốn đầu tư và góp phần vào sự phát triển bền vững của công ty. Công ty có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời cho cổ đông theo quy định của pháp luật và điều lệ công ty.
Quyền giám sát hoạt động của công ty
Cổ đông có quyền giám sát hoạt động của Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Ban điều hành. Quyền này giúp cổ đông đảm bảo rằng công ty đang hoạt động hiệu quả, tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi của cổ đông.
Cổ đông có thể thực hiện quyền giám sát thông qua các hình thức như đặt câu hỏi, kiến nghị, khiếu nại đến Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát. Cổ đông cũng có thể tham gia vào các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông để thảo luận và biểu quyết về các vấn đề quan trọng của công ty.
Quyền giám sát là công cụ quan trọng giúp cổ đông bảo vệ quyền lợi của mình và góp phần nâng cao hiệu quả quản trị công ty, đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Quyền khởi kiện
Trong trường hợp quyền lợi hợp pháp của mình bị xâm phạm, cổ đông có quyền khởi kiện công ty, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát hoặc các cá nhân liên quan ra tòa án. Quyền này là biện pháp bảo vệ cuối cùng giúp cổ đông đòi lại quyền lợi chính đáng của mình.
Để khởi kiện, cổ đông cần đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật, ví dụ như chứng minh được quyền lợi của mình bị xâm phạm và có đủ bằng chứng để chứng minh. Cổ đông có thể tự mình khởi kiện hoặc ủy quyền cho luật sư đại diện.
Quyền khởi kiện là công cụ quan trọng giúp cổ đông bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, đảm bảo rằng công ty hoạt động theo đúng quy định của pháp luật và tôn trọng quyền lợi của cổ đông.
4. Một số câu hỏi thường gặp (FAQ)
Cổ đông phổ thông và cổ đông ưu đãi có những quyền gì khác nhau?
Cổ đông phổ thông thường có quyền biểu quyết trong tất cả các vấn đề của công ty, trong khi cổ đông ưu đãi có thể bị hạn chế quyền biểu quyết trong một số vấn đề. Cổ đông ưu đãi thường được hưởng cổ tức cố định và được ưu tiên thanh toán khi công ty giải thể. Tuy nhiên, quyền cụ thể của mỗi loại cổ đông sẽ phụ thuộc vào điều lệ của từng công ty.
Làm thế nào để tôi có thể thực hiện quyền biểu quyết của mình?
Bạn có thể thực hiện quyền biểu quyết của mình bằng cách tham dự Đại hội đồng cổ đông và bỏ phiếu trực tiếp hoặc ủy quyền cho người khác đại diện tham dự và bỏ phiếu thay bạn. Thông tin về thời gian, địa điểm và cách thức tham dự Đại hội đồng cổ đông sẽ được công ty thông báo trước.
Tôi có thể chuyển nhượng cổ phần của mình cho bất kỳ ai không?
Về cơ bản, bạn có quyền tự do chuyển nhượng cổ phần của mình. Tuy nhiên, việc chuyển nhượng cần tuân thủ quy định của pháp luật và điều lệ công ty. Ví dụ, trong một số trường hợp, bạn cần thông báo cho công ty hoặc được sự chấp thuận của công ty trước khi chuyển nhượng.
Nếu công ty không chi trả cổ tức thì tôi có thể làm gì?
Việc chi trả cổ tức phụ thuộc vào kết quả kinh doanh và quyết định của Đại hội đồng cổ đông. Nếu công ty không chi trả cổ tức, bạn có quyền đặt câu hỏi và yêu cầu công ty giải trình lý do tại Đại hội đồng cổ đông. Bạn cũng có thể xem xét bán cổ phần của mình nếu không hài lòng với hiệu quả hoạt động của công ty.
Kết luận
Hiểu biết về các loại quyền của cổ đông là điều kiện tiên quyết để nhà đầu tư tham gia hiệu quả vào thị trường chứng khoán và bảo vệ quyền lợi của mình. Bài viết đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về các quyền cơ bản của cổ đông, bao gồm quyền tham gia quản trị, quyền tài chính, quyền được thông tin và giám sát, và quyền khởi kiện. Hãy chủ động tìm hiểu và thực hiện quyền của mình để góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và thị trường chứng khoán Việt Nam.
Xem thêm: Tìm hiểu về các loại chứng quyền có bảo đảm, Yêu bếp nhỏ
